همین امروز از چند نفر دوست و آشنا درباره انواع دمنوش های سنتی ایرانی سوال کنید. احتمالا اغلب آنها اولین و آخرین نوشیدنی که به ذهن شان می رسد, چای است. در حالی که ایرانی ها از قدیم انواع و اقسام دمنوش ها را در برنامه روزانه شان داشته اند. اما به مرور زمان به هزار و یک دلیل بساط آنها برچیده شده است.
متخصصان طب سنتی معتقد هستند که مصرف این دمنوش ها که حالا حضورشان به تدریج در حال پر رنگ شدن است, روی حفظ سلامت جسمی و روانی افراد نقش بسزایی دارند. بنابراین این دمنوش ها را حتی برای یک بار هم که شده, امتحان کنید.
دمنوش گل گاو زبان – داروی آرامبخش
طبیعت گل گاو زبان, گرم و تر است. گل گاو زبان گیاه علفی یک ساله با گل های بنفش مایل به قرمز است. برگ های آن پوشیده از پرز است. این گیاه بیشتر در آذربایجان و الموت قزوین می روید. زمان برداشت این گیاه از اردیبهشت تا مهرماه است.
چرا خوب است؟
شاید شما هم وقتی دچار استرس و اضطراب شده اید یا خواب تان نبرده, دوست و آشنا نوشیدن یک فنجان گل گاو زبان را پینهاد کرده باشند. این پیشنهاد درست است. چون شاخص ترین ویژگی آن, آرامبخش و خواب آور بودن است. نوشیدن این دمنوش باعث درمان سردردهای عصبی می شود. برای رفع تنگی نفس مناسب است. نوشیدن آن باعث بهبود گردش خون شده و به این ترتیب سلول ها به ویژه سلول های مغز اکسیژن بیشتری دریافت می کنند. افراد مبتلا به مشکلات کلیوس بهتر است گل گاو زبان بنوشند. به این دلیل که باعث کنترل عوارض افراد مبتلا به مشکلات کلیوی می شود. بهتر است آقایان از این نوشیدنی زیاد مصرف کنند چون به رفع مشکلات غذه پروستات کمک می کند. نوشیدن آن برای افراد سودایی و صفرایی مزاج مناسب است. گل گاو زبان به کنترل نشانه های افراد مبتلا به افسردگی و وسواس نیز کمک می کند.
چظور بنوشیم؟
- سه قاشق گل گاو زبان را در یک قوری چینی بریزید. به آن 4 لیوان آب جوش اضافه کنید.
- قوری را روی حرارت ملایم بگذارید تا مثل چای دم بکشد.
- اگر مایل بودید, می توانید کمی لیمو عمانی هم به آن اضافه کنید.
- بعد از دم کشیدن, می توانید یک فنجان از گاو زبان را با کمی عسل بنوشید.
- مصرف کمی پسته همراه این دمنوش هم مفید است.
نکته1: می توانید گاو زبان و سنبل الطیب را با هم دم کنید. در این صورت مقدار گاو زبان دو قاشق غذاخوری و سنبل الطیب باید یک تکه کوچک باشد.
نکته2: زنان باردار و زنان در دوران شیردهی نباید دمنوش گاو زبان مصرف کنند.
دمنوش بادرنجبویه – درمان کم خونی
طبیعت «بادرنجبویه» گرم و خشک است. بادرنجبویه گیاهی علفی بوده و بیشتر در نواحی شمال و شرق ایران می روید.
چرا خوب است؟
بادرنجبویه در بعضی مزاج ها باعث افزایش فشارخون می شود. اما به طور کلی عملکرد قلب و اعصاب را بهبود می بخشد. نوشیدن آن برای افراد کم خون مناسب است. این دمنوش بسیار آرامبخش است. اگر دچار وز وز گوش هستید, نوشیدن این دمنوش را فراموش نکنید. این دمنوش خواب آور و شادی بخش است. نوشیدن این دمنوش مانع از ابتلا به بیماری های کلیوی شده و بوی بد دهان را نیز از بین می برد. اگر دچار سرگیجه هستید از این نوشیدنی مصرف کنید. این دمنوش نشانه های افسردگی و استرس را کنترل می کند.
چطور بنوشیم؟
- یک قاشق مرباخوری بادرنجبویه را در یک قوری چینی بریزید.
- دو لیوان آبجوش به آن اضافه کنید.
- دم نوش را بیست دقیقه روی حرارت ملایم بگذارید تا دم بکشد.
- آن را همراه عسل بنوشید.
نکته: در صورتی که دچار اختلال غده تیروئید هستید, این دمنوش را با احتیاط بنوشید.
دمنوش اسطوخودوس – برای آرایش
اسطوخودوس طبیعت گرم و خشک دارد. گیاهی بوته ای است. انتهای ساقه, خوشه ای از گل های آبی رنگ داشته و بسیار خوش بو است. این گیاه بیشتر در شرق مدیترانه می روید و موارد مصرف آن اغلب در صنایع آرایشی – بهداشتی است. از گل های خشک اسطوخودوس برای معطر کردن لباس ها و فراری دادن بیدها هم استفاده می شود. این گیاه را در تیر و مرداد برداشت می کنند.
چرا خوب است؟
این دمنوش آرامبخش است. بنابراین اگر اعصاب درستی ندارید, از این نوشیدنی بنوشید. خانم های که دچار میگرن هستند این دمنوش را فراموش نکنند. در این سرمای هوا اگر دچار زکام شده یا عوارض آسم یا برونشیت تان عود کرد, یک فنجان دمنوش اسطوخودوس بنوشید. این دمنوش, مسکن دردهای روماتیسمی است. این نوشیدنی به درمان اگزما کمک می کند.
چطور بنوشیم؟
- یک قاشق غذاخوری اسطوخودوس را در یک قوری چینی بریزید.
- دو لیوان آب جوش به آن اضافه کنید.
- بیست دقیقه صبر کنید تا روی حرارت ملایم خوب دم بکشد.
نکته: مصرف بیش از حد آن برای افراد گرم مزاج مناسب نیست. بنابراین اگر دوست دارید از این نوشیدنی بنوشید, همراه آن سکنجبین مصرف کنید.
دمنوش بابونه – ضد انگل
بابونه طبیعت گرم دارد. گیاهی است علفی و دارای برگ های ریز. گل زرد رنگ آن در وسط و گلبرگ های ریز در اطراف آن قرار می گیرند. زمان برداشت بابونه از تیر تا اواخر مرداد است.
چرا خوب است؟
این دمنوش باعث آرامش اعصاب می شود. افرادی که دستگاه گوارشی ضعیف داشته یا دچار یبوست و یا دچار انگل دستگاه گوارش هستند, بهتر است از این نوشیدنی استفاده کنند. یکی از دمنوش های کنترل کننده تب, دمنوش بابونه است. نوشیدن آن برای افراد بلغمی و صفراوی مزاج مناسب است. آنهایی که لاغر هستند, با نوشیدن بابونه, اشتهایشان افزایش پیدا کرده و به وزن ایده آل می رسند. اگر دائما دچار سردرد می شوید, این نوشیدنی را فراموش نکنید. نوشیدن دمنوش بابونه برای کنترل دردهای پیش از شروع عادت ماهانه مناسب است. از دیگر ویژگی های این دمنوش می توان به تاثیر آن در درمان دل پیچه, بی خوابی, اضطراب, گرفتگی عضله ها اشاره کرد.
چطور بنوشیم؟
- دو قاشق غذاخوری از بابونه را در یک قوری چینی بریزید.
- دو لیوان آبجوش به آن اضافه کنید.
- دمنوش را بیست دقیقه روی حرارت ملایم قرار دهید تا دم بکشد.
نکته: مصرف بیش از حد آن در دوران حاملگی و در زمان شیردهی ممنوع است.
دمنوش به لیمو – ضد نفخ
به لیمو طبیعت گرم دارد. گیاهی معطر است که به عنوان گیاه بومی آمریکای جنوبی شناخته می شود.
چرا خوب است؟
به لیمو خواب آور و آرامبخش خوبی است. افرادی که ناگهان قلب شان دچار تپش می شود, باید به لیمو بنوشند. با نوشیدن دمنوش به لیمو نشانه های افسردگی, میگرن و سردرد کنترل می شود. افرادی که دچار نفخ معده هستند با نوشیدن این دمنوش از این مشکل خلاص می شوند. نوشیدن آن معده را آرام می کند. به لیمو برای کنترل نشانه های عادت ماهانه نیز مناسب است.
چطور بنوشیم؟
- دو قاشق غذاخوری به لیمو را در یک قوری چینی بریزید.
- دو لیوان آبجوش به آن اضافه کنید و بیست دقیقه آن را روی حرارت ملایم بگذارید.
- آن را همراه با عسل بنوشید.
دمنوش دارچین – برای سیستم ایمنی
دارچین پوست درختی هندی است که رنگی سرخ و بو و طعم تندی دارد.
چرا خوب است؟
این دمنوش رطوبت اضافی بدن را می گیرد. اشتهاآور است. مصرف دمنوش دارچین باعث کنترل عوارض پا دردهای ناشی از سردی بدن می شود. نشانه های اضطراب را از بین می برد. این دمنوش با افزایش میزان بزاق دهان, بوی بد دهان را از بین می برد. این دمنوش باعث عملکرد بهتر دستگاه گوارش به ویژه کبد و معده می شود. نوشیدن آن به هضم غذا کمک می کند. این دمنوش باعث عملکرد بهتر سیستم ایمنی می شود.
چطور بنوشیم؟
- یک تکه از چوب دارچین را در قوری چینی بیندازید.
- دو لیوان آبجوش به آن اضافه کنید.
- بعد از 20 دقیقه که خوب دم کشید, میتوانید آن را همراه عسل بنوشید.
نکته1: زنان باردار نباید آن را مصرف کنند. چون ممکن است باعث سقط جنین شود.
نکته2: دمنوش دارچین, نوشیدنی فصل سرد است. اما ممکن است باعث ایجاد سردرد در گرم مزاج ها شود. بنابراین گرم مزاج ها دارچین را با احتیاط مصرف کنند.
دمنوش زنجبیل – ویژه دیابتی ها
زنجبیل طبیعت گرم و خشک دارد. زنجبیل یکی از ریشه های گیاهی معروف است که مانند «شقاقل» بومی ایران نیست. زنجبیل به صورت خشک و تازه مصرف می شود. ریشه را بعد از دو تا سه سال در پاییز از زمین بیرون می آورند و خشک می کنند. این گیاه در مازندران هم قابل رویش است.
چرا خوب است؟
مصرف آن برای افراد بلغمی و صفراوی مزاج خوب است. درد مفاصل را درمان می کند. مصرف آن برای افراد کم خون خوب است چون باعث خون سازی می شود. در درمان تکرر ادرار ناشی از سردی مثانه موثر است. باعث تقویت عملکرد دستگاه گوارش به ویژه معده می شود. حاوی اینولین است که در درمان دیابت کاربرد دارد.
چطور بنوشیم؟
- یک قاشق مرباخوری پودر زنجبیل را در قوری چینی بریزید.
- دو لیوان آبجوش به آن اضافه کنید. بعد از اینکه بیست دقیقه روی حرارت ملایم دم کشید, آماده نوشیدن است.