انواع و اقسام مکمل‌های ویتامینی, پروتئینی و معدنی

همین که نام ویتامین روی انواع و اقسام قرص ها, شربت ها و آمپول ها باشد, کافی است تا بعضی از مردم بدون تجویز پزشک آنها را بخرند و مصرف کنند.

به گزارش نسل موزیک؛ توجیه شان هم این است که اگر زمانی نتوانستند میوه و سبزی مصرف کنند, حداقل با مصرف این مکمل ها, ویتامین های مورد نیاز را به بدنشان برسانند.
اما براساس آنچه پزشکان می گویند مصرف مکمل های دارویی و ویتامین ها در صورتی که با تجویز پزشک نباشد عوارضی را به دنبال دارد.

1- امگا3, 6, 9
اشکال موجود در بازار ایران: شربت و کپسول ژلاتینی در اندازه های 500, 1000 و 1500 میلی گرمی.
مارک های تجاری معروف: نچرال وبرز (کانادا) و ایزی (ایتالیا).
عملکرد: کاهش فشارخون, ضد التهاب, بهبود عملکرد قلب, کاهش قند خون, کاهش احتمال تشکیل لخته خون, رشد سیستم عصبی, تقویت سیستم عصبی و دستگاه ایمنی, بهبود بیماری آلزایمردر افراد مسن و کاهش استرس و حالت های عصبی و در نهایت رشد کودکان.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ اگر جوان هستید, نیازی به مصرف امگا3 ندارید اما به مرور که سن تان بالا برود, هر روز باید مصرف کنید.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد؛ مگر در کسانی که داروهای خاصی مثل وارفارین مصرف می کنند چون مصرف امگا3 تاثیر وارفارین را کاهش می دهد.
عوارض: در یکسری افراد ممکن است سبب بروز واکنش های حساسیتی مانند بثورات جلدی و خارش, به خصوص در ناحیه زبان شود. عوارض حساسیتی حتی ممکن است با مصرف یک قرص امگا3 هم در افراد دیده شود.
2- آهن
اشکال موجود در بازار ایران: قرص, شربت و قطره. آهن با اسید فولیک همزمان مصرف می شود.
مارک های تجاری معروف: آیرون دو سنتری ایزی و نیچر گیس هر دو از آمریکا.
عملکرد: خون سازی
دوز مصرف در بزرگسالان: بستگی به تشخیص پزشک دارد. اما در حالت معمولی یک قرص آهن در روز یعنی 15 میلی گرم.
دوز مصرف در بچه ها: اگر قطره است بین 10 تا 25 قطره در روز. البته یادتان باشد که طبق تجویز پزشک مصرف شود. مصرف بیش از حد آن باعث سیاه شدن دندان های بچه می شود. بعد از دادن قطره به کودکتان دندان هایش را مسواک کنید.
نوع شربت آن هم در صورتی که با تجویز پزشک مصرف شود, برای بچه ها مفید است, مخصوصا اگر همراه با آبمیوه و ویتامین C باشد که این صورت به جذب بیشتر آهن هم کمک می کند. یک وعده صبح و یک وعده در شب به میزان 5 میلی لیتر در روز.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ همه. اما خانم های باردار و خانم هایی که عادت ماهانه دارند, در اولویت هستند.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد. جز در کسانی که آهن خونشان زیاد است و خون غلیظی دارند. این دسته از افراد قبل از مصرف آن حتما باید با پزشک مشورت کنند و آزمایش بدهند تا مشخص شود آیا آهن بدنشان کم است یا زیاد.
عوارض: عوارضی که می دهد بیشتر گوارشی است و به صورت حالت تهوع, دل درد و در بعضی ها سبب بروز سردرد و سرگیجه هم می شود.
3- کلسیم +D
اشکال موجود در بازار ایران: قرص, شربت, کپسول های ژلاتینی, آمپول, قرص های جوشان و اسپری. اما شکل معمول این داروی مکمل بیشتر به شکل قرص و شربت در داروخانه ها وجود دارد.
مارک های تجاری معروف: نیچرمید, هلث برست و شف از آمریکا, یوروویتال (آلمان).
عملکرد: برای استخوان سازی, رشد استخوان های بدن و کاهش پوکی استخوان.
دوز مصرف: قرص های 500 میلی گرمی برای خانم هایی که در سن یائسگی تعادل هورمونی شان به هم می خورد و لازم است روزی یک عدد از این قرص ها را مصرف کنند.
نوع شربت آهن هم بسته به تشخیص پزشک و با در نظر گرفتن سن و جثه فرد, بین 5/2 تا 5 میلی لیتر در روز.
البته به تازگی قرص های کلسیمی هم به شکل پاستیل در خارج از کشور ساخته شده و در ایران هم می توانید آنها را خریداری کنید. این قرص ها, هم به راحتی خورده می شوند و هم طعمشان بهتر است. بچه ها از این قرص ها به میزان سه میلی گرم در روز می توانند مصرف کنند و مشکل خاصی ایجاد نمی کند.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ بچه های در سن رشد و خانم های یائسه. جوانان به دلیل مواجهه با نور آفتاب و تامین کلسیم و ویتامین D مورد نیازشان, احتیاجی به مصرف این قرص ها ندارند. اما آپارتمان نشین ها حتما باید کلسیم مصرف کنند.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ کسانی که اختلالات غده تیروئید دارند (کم کاری یا پرکاری) و کلسیم خونشان زیاد است. چون احتمال تشنج در آنها وجود دارد, نباید این مکمل را مصرف کنند. نوع آمپول آن هم در مواردی که پزشک تجویز می کند نباید به شکل سرخود مصرف شود چراکه بازهم ممکن است سبب تشنج در فرد شود. اگر پزشک برایتان آمپول کلسیم تجویز کرد, یادتان باشد که آن را در یک بیمارستان مجهز تزریق کنید تا اگر دچار عوارض خطرناک شدید, به شما رسیدگی کنند. مصرف قرص جوشان کلسیم نسبت به سایر اشکال آن راحت تر است. به خصوص در بچه های بالای 7 سال. اگر از نوع اسپری کلسیم استفاده می کنید, یک تا دو پاف در روز بسته به تشخیص پزشک کفایت می کند.
عوارض: همان عوارض گوارشی مثل تهوع و استفراغ.
4- اسید فولیک
اشکال موجود در بازار ایران: قرص.
مارک های تجاری معروف: یوروویتال (آلمان) نیچرمید (آمریکا) نچرال وبرز (کانادا).
عملکرد: خونسازی و رفع التهاب.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ خانم های باردار و زنانی که خونریزی های ماهانه دارند.
دوز مصرف: بسته به تشخیص پزشک, یک الی پنج میلی گرم در روز.
عوارض: جز عوارض گوارشی همچون تهوع, استفراغ و معده درد عارضه خاصی به دنبال ندارد.
5- ب کمپلکس
اشکال موجود در بازار ایران: قرص برای بزرگسالان, شربت و آمپول. نوع قرص ب کمپلکس حاوی ویتامین های B1, B2, B6 و نیکوتین آمید است. شربت و آمپول آنکه معروف تر است حاوی ویتامین های B1, B2 و B6, نیکوتین آمید و دکسپانتنول است.
مارک های تجاری معروف: باکاناسان (آلمان) و نیچرگیف (آمریکا).
عملکرد: ایجاد شادابی و انرژی بیشتر.
دوز مصرف: یک قرص در روز.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ همه می توانند اما مصرف آن ضروری نیست.
عوارض: ندارد.
6- زینک (روی)
اشکال موجود در بازار ایران: قرص, شربت و کپسول ژلاتینی که در انواع خارجی به صورت قرص و کپسول ژلاتینی دیده می شود.
مارک های تجاری معروف: نیچرمید و آلفا هر دو از آمریکا و یوروویتال (آلمان).
عملکرد: افزایش رشد بدن و قد, کاهش ریزش مو, شادابی پوست و ناخن.
دوز مصرف: 15 میلی گرم تا 45 میلی گرم یعنی یک تا سه قرص در روز.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ همه؛ چه بچه ها و چه بزرگسالان.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
عوارض: روی جزو ملزومات بدن است و عوارض خاصی ایجاد نمی کند. البته کپسول های روی ممکن است سبب بروز عوارض گوارشی شود که در این صورت نوع شربت آن پیشنهاد می شود. اگر هم شربت دوست نداشتید می توانید کپسول روی را باز کنید و مثل نمک روی غذایتان بپاشید.

7- ویتامین E
اشکال موجود در بازار ایران:قرص, آمپول, سافت ژل و قطره.
مارک های تجاری معروف: هلث برث سنتری و نیچرمید هر دو از آمریکا.
عملکرد: بچه هایی که مبتلا به بیماری یرقان هستند. جلوگیری از پیری پوست و افزایش دهنده میل جنسی.
دوز مصرف: یک کپسول در روز.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ افراد مسن.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
عوارض: تاری دید, اسهال گاهی اوقات و معده درد که البته به ندرت دیده می شود.
8- ویتامین C
اشکال موجود در بازار ایران: قرص جویدنی, قرص جوشان, آمپول و پاستیل در نوع خارجی
مارک های تجاری معروف: نیچرمید (آمریکا) و نیچرگیف (آلمان).
عملکرد: نوعی اکسیدان است که در ترمیم بافت های بدن و جلوگیری از پیری پوست نقش مهمی دارد. علاوه بر اینها در ساختار بعضی از آنزیم ها به کار رفته و سوخت و ساز بدن را تنظیم می کند.
دوز مصرف: یک قرص.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ بسته به تشخیص پزشک کسانی که کمبود ویتامین C دارند.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد. اما در کسانی که زخم معده دارند, قرص ویتامین C بهتر است بعد از غذا مصرف شود.
عوارض: ندارد.
9- ویتامین A
اشکال موجود در بازار ایران: قرص و سافت ژل.
عملکرد: مفید برای شبکیه چشم.
دوز مصرف: یک قرص جویدنی.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ به تشخیص پزشک کسانی که کمبود ویتامین A دارند و چشمانشان ضعیف است.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
عوارض: خونریزی لثه, خشکی, ترک خوردن و ایجاد زخم دور دهان, زبر شدن پوست, خشک شدن موها و بزرگ شدن کبد.
مارک های تجاری معروف: یوروویتال (آلمان).
10- کوآنزیم کیوتن
اشکال موجود در بازار ایران: کپسول معمولی و سافت ژل که در ایران تولید نمی شود.
مارک های تجاری معروف: ویتال مونیوباکاناسان و یوروویتال (آلمان), آنتی ایجینگ, تی.ان.تی, فارماتون و نیچرمید (آمریکا).
عملکرد: تقویت عضلات ضعیف و دستگاه ایمنی, درمان ریزش موی ناشی از مصرف برخی داروها و کند شدن روند پیشرفت بعضی سرطان ها و بیماری هایی مثل پارکینسون, دیابت و ایدز.
دوز مصرف: بسته به تشخیص پزشک 100 میلی گرم در روز. یعنی یک تا سه قرص در روز.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ افراد سالخورده.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ کسانی که داروی وارفارین و داروهای کاهنده فشار خون مصرف می کنند.
عوارض: ندارد.
11- مولتی ویتامین مینرال
اشکال موجود در بازار ایران: کپسول
مارک های تجاری معروف: تی.ان.تی, فارماتون و نیچرمید, هر سه از آمریکا.
عملکرد: تامین مواد معدنی مثل روی, مس, ید کلسیم و منیزیم و آهن
دوز مصرف: روزی یک عدد
چه کسانی باید مصرف کنند؟ خانم های باردار, شیرده و کسانی که ضعف عمومی دارند.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
عوارض: عوارض خاصی ندارد.
12- مولتی ویتامین ساده
اشکال موجود در بازار ایران: قرص, شربت, قطره و قرص جوشان.
مارک های تجاری معروف: نیچرمید.
عملکرد: تامین ویتامین های مورد نیاز بدن.
دوز مصرف: یک قرص.
چه کسانی باید مصرف کنند؟ همه و کسانی که عمل جراحی داشته اند.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟ منع مصرف ندارد.
عوارض: هیچ عوارضی ندارد.
همشهری